Kategori: Makaleler

Yeşil Mercimekli Bulgur Pilavı Hangi Yöreye Aittir? Küresel ve Yerel Bir Bakış Bulgur pilavı, Türkiye’nin en sevilen yemeklerinden biri ve bunun yeşil mercimekli versiyonu, gerçekten ayrı bir lezzet. Ama bu yemeğin kökeni ve hangi yöreye ait olduğu konusu, aslında biraz daha derinlemesine incelenmesi gereken bir mesele. Hem Türkiye’deki çeşitleriyle, hem de dünya genelindeki benzer yemeklerle kıyaslandığında, yeşil mercimekli bulgur pilavının yeri oldukça ilginç. Hadi gelin, bu yemeğin kültürel yolculuğuna birlikte bakalım. Yeşil Mercimekli Bulgur Pilavı Türkiye’de Hangi Yöreye Ait? Bulgur pilavı, genel olarak Türkiye’nin her köyünde, her kasabasında, hatta şehirlerinde bile oldukça yaygın. Ancak, yeşil mercimekli bulgur pilavı daha çok…

Bebeklere Fazla Ağrı Kesici Verilir Mi? Antropolojik Bir Perspektif Dünyanın farklı köylerinden şehirlerine kadar, insanlık her zaman kendi ritüelleri, sembolleri ve gelenekleri etrafında şekillenen bir kültür inşa etmiştir. Bu kültürler, yaşamın her alanında olduğu gibi sağlık ve hastalık anlayışında da kendilerini gösterir. Bebeklere ağrı kesici verilmesi gibi tıbbi kararlar, sadece biyolojik bir gereklilik değil, aynı zamanda kültürel değerlerin, aile yapılarının ve toplumsal normların derinlemesine şekillendirdiği bir konu haline gelebilir. Her bir toplum, bireylerinin sağlığına yaklaşımında farklı bir anlayış sergiler; bir toplumda “fazla ağrı kesici” olarak görülen bir şey, başka bir kültürde olağan bir müdahale olabilir. Peki, bebeklere ağrı kesici verilmesi…

Telem Nasıl Yazılır? Farklı Yaklaşımlarla Bir Değerlendirme Konya’da yaşamaya başladığım günden beri, kelimeler ve doğru yazımlar benim için hep önemli bir konu olmuştur. Bu sefer de karşımda, sıklıkla kafa karıştırıcı bir soru var: “Telem nasıl yazılır?” Bunu düşündükçe, hem mühendisliğe hem de sosyal bilimlere meraklı biri olarak kafamda birden fazla yaklaşım oluşuyor. Hadi, bu yazıda hem analitik hem de insani bakış açılarından nasıl bir değerlendirme yapabileceğimize bakalım. Belki de bu yazının sonunda telem nasıl yazılır sorusunun birden fazla cevabı olduğunu kabul ederiz. İçimdeki Mühendis: Mantıklı Bir Yaklaşım Arayışı İçimdeki mühendis şöyle diyor: “Ya tamam, ‘telem’ gibi bir kelimenin doğru yazılışı…

Tedavülden Kalktı Ne Demek? Bir Anının Ardında Kayseri’de, eski mahallemizdeki o taş evin odasında, mutfakta yemek yaparken annemin sesini duyduğumda, “Tedavülden kalktı” ifadesi bana o kadar tanıdık gelmişti ki, bir anda tüm düşüncelerim birbiriyle çarpıştı. Duyduğumda, tam olarak ne anlama geldiğini bilmediğimi fark ettim, ama bir şekilde o kelime, o cümle, içimi saran eski bir anının tozlu raflarına gitmek için bir kapı aralamıştı. O Geceden Sonra O zamanlar çocukken, en büyük merakım paraların sırtında yazanları okumaktı. Her biri bir anlam taşıyor, her biri bir geçmişi anlatıyordu sanki. O gece, babam bana bir madeni para vermişti. “Bunu sakla,” demişti. “Bu paranın…

Ayran Hangi Dilde? Güç İlişkileri ve Toplumsal Düzenin Siyaseti Güç ilişkileri, toplumların şekillendiği temel dinamiklerden biridir. Her toplum, kendisini belirli bir iktidar yapısı içinde var eder ve bu yapılar, kültürden siyasete, gündelik yaşamdan devlet işleyişine kadar her alanda etkisini gösterir. Siyaset, sadece hükümetlerin ve büyük kurumların faaliyetleriyle ilgili değildir; aynı zamanda dilin, sembollerinin ve ideolojilerinin toplumdaki gücü nasıl yeniden ürettiğiyle de ilgilidir. Bugün, “Ayran hangi dilde?” sorusu üzerinden, bir içecekten daha fazlasını, güç ilişkileri, toplumsal düzen ve kimlik meselelerini inceleyeceğiz. Ayran: Bir Kültürel İkon ve Güçlü Bir Sembol Ayran, sadece bir içecek değil, aynı zamanda bir kültürel simgedir. Türkiye’de ve…

Refleksleri Kim Kontrol Eder? Bir gün, küçükken, arkadaşım Ahmet’le top oynuyorduk. Top bir anda arkamdan fırladı ve ben refleks olarak, hiç düşünmeden yere eğilip topu yakaladım. O anki hızım ve tepkim, tam anlamıyla “doğaçlama” bir hareketti. Ama sonra düşündüm, “Bu kadar hızlı tepki vermemi sağlayan ne?” Çocukken hiç düşünmediğimiz şeyler, büyüdükçe birer soru haline geliyor. İşte, o an içimden geçen “reflekslerimi kim kontrol eder?” sorusu, yıllar sonra bana bir araştırma konusuna dönüşecekti. Şimdi, reflekslerin kim tarafından kontrol edildiğine bir göz atalım. Reflekslerin Tanımı ve İşlevi Refleks, basitçe vücudun bir uyarana verdiği otomatik ve bilinçli olmayan tepkilerdir. Örneğin, bir ışık çarpmasıyla…

Aristotle’e Göre Erdem Kaça Ayrılır? Toplumsal Yapılar ve Bireylerin Etkileşimi Üzerine Bir Sosyolojik İnceleme Toplumsal Yapıları Anlamak: Erdemin Sosyolojik Boyutu Bir sosyolog olarak, her bireyin toplumsal yapılarla şekillendiğini ve bu yapılar üzerinden hayatını anlamlandırdığını gözlemlemek oldukça ilgi çekici. Toplumlar, bireyleri şekillendirirken, aynı zamanda bireyler de toplumu dönüştüren güçler arasında yer alır. Erdem, ahlaki bir kavram olarak, bireyin sadece kendi iç dünyasında geliştirdiği bir değer değil, toplumsal normlarla, kültürel pratiklerle ve cinsiyet rolleriyle de yakından ilişkilidir. Bu bağlamda, Aristoteles’in erdem anlayışını, bireylerin ve toplumların etkileşimi üzerinden ele almak, toplumsal yapıları ve bireysel davranışları daha derinlemesine anlamamıza yardımcı olabilir. Aristoteles, erdemi yalnızca…

Cenap Şahabettin Kimden Esinlenmiştir? Bugün yine Kayseri’nin huzurlu, ama bir o kadar da bazen bunaltıcı havasında, elimde eski bir kitap, odamın köşesinde oturmuş düşüncelere dalmıştım. Günlük yazmanın bana iyi geldiğini her zaman söylerim ama bu sefer yazmak, ne yazık ki o kadar kolay değildi. İçimde bir karmaşa vardı. Geçen gün Cenap Şahabettin’in bir şiirini okudum ve kafamı kurcalayan bir soru belirdi: Cenap Şahabettin kimden esinlenmiştir? O kadar çok okumuştum ki, bazen kelimelerin bana ne anlatmak istediği konusunda sanki bir eksiklik hissediyordum. Ama bu soru, cevabını bulmam gereken bir soru gibi geldi. Hızla ilerleyen zamanın içinde, bir yazarın sadece kendisinden değil,…

Bituline Astar Nedir? Toplumsal Cinsiyet, Çeşitlilik ve Sosyal Adalet Perspektifinden Bir İnceleme İstanbul sokaklarında yürürken, karşılaştığım her yeni bina, her yeni inşaat, bana yalnızca bir yapının yükselmesini değil, aynı zamanda toplumsal yapımızı ve değerlerimizi de yansıtan bir süreç olduğunu hatırlatıyor. Bu bağlamda, inşaat sektöründe kullanılan ürünlerin, aslında yalnızca fiziksel bir yapıyı değil, toplumsal cinsiyet, çeşitlilik ve sosyal adalet gibi daha derin meseleleri de nasıl şekillendirdiğini düşünmek oldukça önemli. Mesela, Bituline astar nedir? gibi bir sorunun, çok daha fazla anlam taşıdığını fark ediyorum. Evet, belki bu bir inşaat malzemesi, ancak bunun ötesinde, toplumsal ilişkiler ve eşitsizlikler üzerinden bir yansıma olabilir mi?…

16 Kişilik Envanteri Nedir? Psikolojik Bir Mercekten Bakış İnsan Davranışlarını Çözümlemeye Çalışan Bir Psikoloğun Meraklı Girişi İnsan davranışları, dünyanın en karmaşık ve çözülmesi güç bulmacalarından biridir. Birçok farklı unsurdan etkilenir: genetik, çevresel faktörler, kişisel deneyimler ve içsel motivasyonlar. Psikologlar, bu davranışları anlamak ve sınıflandırmak amacıyla çeşitli modeller geliştirmişlerdir. Bu modellerden biri de, 16 Kişilik Envanteri (16PF) olarak bilinen psikolojik testtir. Peki, 16 Kişilik Envanteri nedir ve bireylerin davranışlarını, düşünce süreçlerini ve duygusal dünyalarını nasıl anlamamıza yardımcı olabilir? 16 Kişilik Envanteri, 1949 yılında psikolog Raymond Cattell tarafından geliştirilmiş ve kişilik özelliklerini daha objektif bir şekilde sınıflandırmayı amaçlayan bir araçtır. Bu test,…